Saman Penghutang Penghakiman (JDS) di Malaysia: Panduan Lengkap di Bawah Akta Penghutang 1957 & Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012

Saman Penghutang Penghakiman (JDS) di Malaysia: Panduan Lengkap di Bawah Akta Penghutang 1957 & Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012

Pengenalan

Memenangi saman dan memperoleh penghakiman hanyalah permulaan dalam proses pemulihan hutang di Malaysia. Bagi ramai pemiutang penghakiman, cabaran sebenar bermula selepas perintah mahkamah diberikan — iaitu mengutip wang yang masih belum dibayar. Apabila penghutang gagal atau enggan membayar, salah satu alat undang-undang yang paling berkesan adalah Saman Penghutang Penghakiman (JDS).

Artikel ini berfungsi sebagai panduan lengkap untuk pemiutang penghakiman, peguam, dan pihak yang terlibat, merangkumi tujuan, prosedur, dan penguatkuasaan JDS di bawah undang-undang Malaysia, terutamanya Akta Penghutang 1957 dan Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012.

Sumber: https://www.kehakiman.gov.my/en/what-do-i-do-court-order

1. Apa Itu Saman Penghutang Penghakiman (JDS)?

JDS ialah perintah mahkamah yang memaksa seorang penghutang yang gagal melunaskan penghakiman kewangan untuk hadir ke mahkamah dan disoal siasat di bawah sumpah mengenai keadaan kewangan mereka. Ini termasuk:

• Akaun bank

• Harta milik

• Pendapatan dan perbelanjaan bulanan

• Kepentingan dalam perniagaan atau pegangan saham

Tujuan utama adalah untuk menentukan sama ada penghutang mampu membayar hutang atau mengenalpasti aset yang boleh dipulihkan.

2. Asas Undang-Undang: Akta Penghutang 1957 & Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012

Undang-undang utama yang mengawal JDS di Malaysia adalah:

• Akta Penghutang 1957, terutamanya Seksyen 4 dan 5

• Kaedah-Kaedah Mahkamah 2012, khususnya Aturan 74

Undang-undang ini memberikan kuasa kepada mahkamah untuk:

• Memanggil penghutang atau pengarah syarikat

• Menyoal mereka di bawah sumpah

• Mengeluarkan perintah bayaran atau hukuman penjara jika ingkar

3. Siapa Boleh Memohon JDS?

Pemiutang penghakiman (pihak yang menerima award wang dalam saman sivil) boleh memohon JDS jika jumlah penghakiman masih belum dibayar. Tiada had minimum, tetapi dari segi praktikal, amaun tersebut perlu berbaloi dengan usaha undang-undang.

Jika penghutang adalah sebuah syarikat, mahkamah boleh memanggil pengarah atau pegawai yang bertanggungjawab ke atas pengurusan syarikat tersebut.

4. Proses Permohonan JDS Secara Langkah Demi Langkah

Langkah 1: Sediakan Dokumen

• Borang 174: Saman Penghutang Penghakiman

• Borang 175: Afidavit Sokongan

• Salinan penghakiman yang disahkan

Langkah 2: Pemfailan di Mahkamah

Hantar dokumen ke mahkamah yang mengeluarkan penghakiman asal. Tarikh perbicaraan JDS akan ditetapkan.

Langkah 3: Serah Saman

Penghutang mesti diserahkan saman secara peribadi sekurang-kurangnya 7 hari sebelum perbicaraan. Jika mereka mengelak, serahan ganti seperti siaran akhbar boleh dipohon.

Langkah 4: Perbicaraan JDS

Penghutang akan disoal siasat di bawah sumpah mengenai:

• Pendapatan dan pekerjaan

• Aset, akaun bank, kenderaan, hartanah

• Perbelanjaan bulanan

Penghutang perlu memberi pendedahan penuh.

5. Apa Yang Boleh Diperintahkan oleh Mahkamah?

Bergantung kepada kedudukan kewangan penghutang, mahkamah boleh:

• Mengarahkan bayaran sekaligus atau ansuran

• Mengubah atau menangguhkan penghakiman

• Menangguhkan kes untuk bukti tambahan

Jika penghutang benar-benar tidak mampu membayar (contohnya menganggur atau di bawah paras hidup), mahkamah boleh membatalkan saman di bawah Seksyen 5 Akta Penghutang.

6. Apa Berlaku Jika Penghutang Tidak Hadir?

Jika penghutang:

• Enggan hadir

• Mengelak serahan

• Tidak mematuhi perintah bayaran

Pemiutang boleh memohon:

• Waran tangkap

• Prosiding ex parte (tanpa kehadiran)

• Notis penghakiman

• Hukuman penjara sehingga 6 minggu

Namun, hukuman penjara bukan automatik. Mahkamah mesti diyakinkan bahawa:

• Penghutang berkemampuan tetapi enggan membayar

• Keingkaran adalah disengajakan

7. Bolehkah Syarikat Tertakluk kepada JDS?

Ya. Jika penghutang adalah syarikat, pengarah atau pegawainya boleh dipanggil secara peribadi di bawah JDS. Mahkamah boleh menyoal tentang:

• Kedudukan kewangan syarikat

• Aliran tunai

• Aset dan liabiliti

8. Garis Masa: Berapa Lama Proses JDS?

Secara umumnya, proses JDS mengambil masa 3 hingga 4 bulan:

Fasa	Anggaran Tempoh
Pemfailan & penetapan tarikh	1–2 minggu
Serahan saman	1–3 minggu
Perbicaraan	1 hari
Perintah dikeluarkan	Dalam 2 minggu

Kelewatan boleh berlaku jika penghutang mengelak atau jika diperlukan beberapa perbicaraan.

9. Perbandingan: JDS vs Kaedah Penguatkuasaan Lain

Kaedah Penguatkuasaan	Tujuan	Digunakan Bila
JDS	Kenalpasti aset penghutang	Bila pemiutang tidak tahu aset penghutang
Writ tahan dan jual	Sita harta alih atau tidak alih	Bila aset diketahui
Garnishee	Beku dan ambil dari akaun bank	Bila akaun bank diketahui
Kebankrapan / Penggulungan	Lupuskan harta penghutang	Bila hutang melebihi RM100,000

10. Kelebihan JDS

• Kaedah kos efektif untuk menyiasat kemampuan penghutang

• Memberi tekanan undang-undang kepada penghutang

• Boleh mendedahkan aset tersembunyi

• Boleh digunakan untuk individu dan syarikat

11. Kelemahan JDS

• Proses yang memakan masa

• Bergantung kepada kerjasama penghutang

• Penguatkuasaan lanjut diperlukan selepas pendedahan

• Tidak boleh memaksa pembayaran jika penghutang benar-benar tiada kemampuan

12. Soalan Lazim (FAQ)

S: Berapa kos untuk failkan JDS?J: Yuran mahkamah dan guaman berbeza, biasanya antara RM300–RM1,500 bergantung kepada kerumitan.

S: Boleh guna JDS dan prosiding garnishee bersama?J: Boleh. JDS untuk kenal pasti aset, garnishee digunakan selepas tahu akaun bank.

S: Apa jika penghutang menipu dalam mahkamah?J: Menipu di bawah sumpah adalah satu jenayah (sumpah palsu). Mahkamah boleh ambil tindakan.

S: Boleh buat tanpa peguam?J: Boleh, tapi dinasihatkan guna peguam kerana prosedurnya agak rumit.

S: Boleh guna JDS selepas penghakiman luar negara diiktiraf?J: Boleh, selepas didaftarkan di bawah Akta Penguatkuasaan Timbal Balik Penghakiman.

13. Kesimpulan: Adakah JDS Sesuai untuk Anda?

Saman Penghutang Penghakiman (JDS) ialah mekanisme undang-undang yang berkuasa di Malaysia, membolehkan pemiutang menyiasat latar belakang kewangan penghutang bagi menguatkuasakan penghakiman yang tidak dibayar.

Walaupun ia tidak menjamin bayaran, ia memberi tekanan undang-undang, membolehkan pengumpulan bukti, dan boleh membawa kepada tindakan lanjut seperti sitaan atau kebankrapan.

Untuk memastikan keberkesanan maksimum, adalah bijak untuk melantik peguam yang berpengalaman dalam litigasi sivil dan pemulihan hutang di Malaysia.